De drie graden van de vrijmetselarij geven een diepgaande emotionele belevenis. Dat is ook de bedoeling, er moet namelijk verandering plaatsvinden.

De drie graden in van de vrijmetselarij uitgebreid

De drie inwijdingsgraden (ook wel de ‘symbolieke graden’ genoemd) vormen samen één geheel en geven in hun totaliteit ritueel vorm aan deze zoektocht, dit leerproces, volgens drie invalshoeken:

Eerste graad: jezelf
(wie ben ik? wat wil ik? wat verwacht ik van dit leven?)

Tweede graad: je relatie met de medemens
(de ander, als spiegelbeeld van jezelf, en je verantwoordelijkheid jegens die ander),

Derde graad: je relatie tot de kosmos
(de wereld waarin wij leven, met al haar onbegrepen metafysische aspecten, waaronder het hierin aanwezige normen- en waardenpatroon).

Deze driedeling is niet nieuw en ook niet specifiek maçonniek, maar dateert al uit de klassieke Oudheid. In de 18de eeuw heeft zij een meer recente wetenschappelijke basis gekregen in het werk van de Duitse Verlichtingsfilosoof Immanuel Kant (1724-1804), en vervolgens meer recent in humanistische stromingen als de Frankfurter Schule en het werk van Jürgen Habermas (1929-). Tijdens de drie maçonnieke inwijdingsrituelen wordt omtrent deze driedeling informatie verstrekt via aan de tempelbouw ontleende allegorische voorbeelden en metaforen. In de veelheid van indrukken gaat die echter op dát moment grotendeels aan de betrokkene voorbij, en kan eerst later, in een nabespreking met andere broeders, voor hen in hun beleving een plaats krijgen.

Uitdieping van de complexe meestergraad

Aanvullende graden (waarvan er talloze bestonden) waren ook op het continent populair, omdat zij een uitdieping boden van de meestergraad (en de drie inwijdingen in hun geheel), en het maçonnieke gedachtegoed verbond met de klassiek-hellenistische voorgangers. Zij het, dat de Schotse versies op het continent van hun al te expliciet kerkelijk-christelijke vormgeving werden ontdaan en in het kader van de deugdsymboliek in de context van een mystiek middeleeuws ridderschap (tempelieren) werden geplaatst, met als basisthema de maçonnieke traditie als bewaker van de West-Europese (christelijke én humanistische) ‘normen en waarden’.

Lees de uitgebreide beschouwing over vier populaire vervolgpaden in Thoth ‘Woord en zin’.